5. Geschlecht

Your ads will be inserted here by

Easy Plugin for AdSense.

Please go to the plugin admin page to
Paste your ad code OR
Suppress this ad slot.

Die Worte in der Sizilianischen Sprache haben ein Geschlecht,

das bedeutet dass sie sich auf den Subjekten  beziehen als sie weiblich oder männlich wären. 

Als allgemeine Regel die männlichen Worte enden in u:

trènu                         Zug
mùru                         Mauer
fèrru                          Eisen
sàntu                         Heiliger

Während Worte weibliches Geschlecht enden in a:

làna                       Wolle
accètta                   Beil
dàttula                  Dattel (frucht)
orìcchia                 Ohr

Lu sàccu è di mê pàtri e la cupèrta è di mê màtri.
Der Sack gehört meinem Vater und die Decke meiner Mutter.
La pètra e dùra ma lu fèrru è cchiu` dùru.
Stein ist hart aber Stahl ist härter.

Manche männliche Worte enden auch in a und bleiben so auch im Plural:

Dùca                                     Herzog
Puèta                                    Dichter
Bòia                                      Henker
Paràcqua                             Regenschirm
Diadèma                              Diadem
Dòmma                                Dogma
Fantàsima                           Geist
Capubbànna                       Anführer

Lu dùca avi un bèddu palàzzu          Der Herzog hat einen schönen Palast
Li puèta scrivìnu puisìi                     Die Dichter schreiben Dichtungen
Li dòmma li fa lu pàpa                     Die Dogmen werden beim Papst gemacht

Manche Worte die in ista enden können für weiblich oder männlich benutzt werden und auch als Einzahl oder Mehrzahl:   

comunìsta                              Kommunist
archivìsta                               Archivar
machinìsta                             Maschinist
giurnalìsta                             Journalist
prutagunìsta                         Verfechter

L'archivìsta sùnnu màsculi e fìmmini         Die Archivaren sind Männer und Frauen
Dda giurnalìsta scrìssi l'artìculu                 Jene Journalistin schrieb den Artikel
Li prutagunìsta èranu tri                             Die Hauptfiguren waren drei
C'èranu tri comunìsta e un sucialìsta         Da waren drei Kommunisten und ein Sozialist

Der Plural, in Sizilianisch, normalerweise endet in i, für den Maskulin als auch für den Feminin:

 

                                    Maskulin

                        Einzahl                         Mehrzahl                                                                                                                  

Telèfonu                     telèfuni                Telefon
Picciòttu                       picciòtti               junger Mann/Männer
Càsu                            càsi                      Fall
Disidèriu                     disidèri                 Wunsch
Nànnu                         nànni                   Großvater
                Feminin
Singulari                     plurali
Nànna                         nànni                    Großmutter
Règula                        règuli                    Regel
Sèrra                          sèrri                       Säge                                 

Palùmma                   palùmmi               Taube
Farfàlla                      farfàlli                  Schmetterling

La règula è ca tùtti li règuli sùnnu mpurtànti       Die Regel ist dass alle Regeln wichtig sind
Un picciòttu chiamò a tùtti li picciòtti                 Ein junger Mann rief alle die jungen Männer
La farfàlla fa àvutri farfàlli                                 Der Schmetterling macht andere Schmetterlinge

 

 

 

 

Manche Worte enden in u in der Einzahl und in a in der Mehrzahl:                                                         

                                    Maskulin                                                                                                                                                                                                                                           

Einzahl                  Mehrzahl                              

Cutèddu                 cutèdda               Messer
Chiòvu                    chiòva                 Nagel
Picuràru                 picuràra              Schäfer
Viscòttu                  viscòtta                Keks
Pùmu                      pùma                   Apfel
Firràru                   firràra                 Schmied
Anèddu                  anèdda                 Ring
Pìgnu                      pìgna                    Kiefer
Pìlu                         pìla                       Haar
Catùsu                    catùsa                  großes Rohr
Ùgnu                       ùgna                     Fingernagel
Martèddu               martèdda             Hammer
Òvu                         òva                        Eier
Prùnu                     prùna                    Pflaume

Fìci ammulàri li cutèdda                         Ich machte die Messer schärfen
Iu àiu un chiòvu e ìddu àvi tri chiòva    Ich habe eine Nagel und er hat drei Nageln
Cu la parèdda si còcinu l'òva                 Mit der Pfanne kocht man Eier

Manche Worte enden in i in der Einzahl und in a in der Mehrzahl:                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

            Masculinu 

Singulari                Plurali                      

Limùni                     limùna                     Zitrone
Marùni                     marùna                   Ziegel
Attùri                       attùra                       Schauspieler
Ballùni                     ballùna                     Ballon
Vastùni                    vastùna                     Stock
Buffùni                     buffùna                    Narr
Muccatùri                 muccatùra              Taschentuch
Buttùni                      buttùna                   Knopf
Cacciatùri                 cacciatùra               Jäger
Cafùni                      cafùna                      ungehobelt                        

Campiùni                 campiùna                Verfechter, Meister                                                                  

duttùri                      duttura                     Doktor
Capùni                     capùna                      Hahn 
Muratùri                    muratùra               Steinmetz
Cannùni                    cannùna                   Kanone
 Barùni                       barùna                    Baron
Cirnitùri                     cirnitùra                 Sieb
Passiatùri                   passiatùra                  Weg
Piccatùri                    piccatùra                    Sünder
Scanatùri                   scanatùra                   Knetbrett
Casciùni                    casciùna                     Schublade
Lapùni                       lapùna                        Biene / Hornisse
Zappùni                     zappùna                      Hacke
Nzitùni                       nzitùna                        Furunkel
Cartùni                       cartùna                       Karton

Iu avìa un buttùni                             Ich hatte einen Knopf
La partìta e` di li campiùna              Das Spiel gehört den Verfechtern
Mê sòru avìa dèci buttùna                Meine Schwester hatte zehn Knöpfe
La partìta la vincìu lu campiùni        Das Spiel würde bei den Verfechter gewonnen

Si mi dùni un limùni ti dùgnu tri buttùna.  Wenn du mir eine Zitrone gibst dann werde ich dir zehn Knöpfe geben 

Viele Worte di in i enden, bleiben so in der Mehrzahl und können männlich oder weiblich sein:  

                        Einzahl                          Mehrzahl

Your ads will be inserted here by

Easy Plugin for AdSense.

Please go to the plugin admin page to
Paste your ad code OR
Suppress this ad slot.

Sàli    (mask.)                 Sàli               Salz
Ciriàli ( " )                    ciriàli            Getreide
Chiàvi ( fem.)               chiàvi            Schlüssel
Diamànti(mask.)          diamànti       Diamant
Utti ( fem. )                  utti                   fass
Vùrpi ( " )                     vùrpi             Fuchs
Ucchiàli (mask.)           ucchiàli          Brille
Onùri ( " )                    onùri              Ehre
Sòrti ( fem .)                 sòrti               Glück
Riazziòni( " )                riazziòni        Reaktion
Lìmiti (mask.)              lìmiti              Grenze
Lìti ( fem. )                   lìti                  Streit
Missàli (mask.)             missàli           missal(s)
Pònti ( " )                      pònti              Brücke

S'arriparàru sùtta lu pònti                       Sie schützten sich unter einer Brücke
Nta li stratùna ci sùnnu assài pònti        An der Hauptstrassen waren viele Brücken                    

Dàmmi la chiàvi di la càsa                     Gib mir den Hausschlüssel
Pìgghiati li chiàvi di li pòrti                    Nimm die Türenschlüsseln
Mìsi lu vìnu nta la ùtti                            Er  goss den Wein im Fass
Inchìu li ùtti di vìnu                                Er füllte die Fässer mit Wein

 

 

Manche Worte machen den Plural bei addieren von ra zu dem Singular:

Einzahl                            Mehrzahl
Bòrdu                             bòrdura             Rand
Còrpu                             còrpura             Leib
Còzzu                             còzzura              Nacken
Cùntu                             cùntura             Erzählung
Fòcu                               fòcura                 Feuer
Iòcu                                iòcura                 Spiel
Màrmu                          màrmura           Marmor
Mèrcu                            mèrcura             Mark, Schlitz Mùnnu                           

mùnnura           Welt
Nnòmu                           nnòmura            Name
Sàngu                             sàngura              Blut
Sònnu                             sònnura             Traum

Lu mê nòmu è siciliànu                 Mein Name ist Sizilianisch
Li sô nòmura sùnnu francìsi          Jene Namen sind Französich
Mi sunnài un sònnu làidu               Ich hatte ein Alptraum
Si sunnàru sònnura bòni                Sie hatten gute Träume

Einige männliche Worte formen das feminin bei Addierung von issa oder trici an der männlichen Form:

Maskulin                          Feminin
Duttùri                              dutturìssa            Doktor
Abàti                                abbatìssa              Abt
Barùni                               barunìssa             Baron
Puèta                                 puitìssa                Dichter
Cùnti                                 cuntìssa               Graf
Campiùni                           campiunìssa       Verfechter
Piccatùri                             piccatrìci            Sünder
Traditùri                             traditrìci             Verräter
Attùri                                 attrìci                   Schauspieler

Lu barùni chiamò la barunìssa               Der Baron rief die Baronin
Lu duttùri travagghiò cu la dutturìssa     Der Doktor arbeitete mit der Doktorin
L'attùri e l'attrìci èranu nzèmmula            Der Schauspieler und die Schauspielerin waren zusammen
Tu si piccatùri e idda è piccatrìci           Du bist der Sünder und sie die Sünderin

Die Worte die in cu enden, formen den Plural in ci und das weibliche Plural mit chi:

Maskulin                                 Feminin
Einzahl             Mehrzahl      Einzahl        Mehrzahl
Amìcu             amìci             amìca          amìchi             Freunde
Antipàticu       antipàtici       antipàtica     antipàtichi       Unfreundlich
Sarcàsticu        sarcàstici       sarcàstica    sarcàstichi       Sarkastisch
Bisbèticu          bisbètici        bisbètica      bisbètichi        extravagant
Catòlicu           catòlici          catòlica        catòlichi          Katholik
Mònacu           mònaci           mònaca       mònachi          Mönch, Nonne
Lìricu               lìrici               lìrica           lìrichi              lyrisch
Prufèticu         prufètici         prufètica      prufètichi        prophetisch

 

Lu mònacu sta cu li mònaci           Der Mönch lebt mit den Mönchen

La mònaca sta cu li mònachi         Die Nonne liebt mit den Nonnen
Dda fìmmina è antipàtica               Jene Frau ist unfreundlich
Ddi fìmmini sùnnu antpàtichi         Jene Frauen sind unfreundlich
Lu mê amìcu avi li sô amìci           Mein Freund hat seine Freunde
La sô amìca avi li sô amìchi           Seine Freundin hat seine Freunde

    Einige Ausnahmen sind:    

Nicu                     nichi                klein, jung
Riccu                   ricchi               reich
Biàncu                  biànchi           weiß
Friscu                   frischi             frisch

Mê fìgghiu è nicu                         Mein Sohn ist Jung
Li cunìgghia sunnu tutti nichi      Die Hasen waren alle klein
Tô ziu era riccu                            Dein Onkel war reich
Li re sunnu tutti ricchi                 Die Könige sind alle reich
Lu cavàddu è biàncu                   Das Pferd ist weiß
Li casi sunnu biànchi                  Die Häuser sind weiß

 

Manche worte die in cu enden sind nur männlich:


                                Singulari             Plurali

Beccu                 becchi                Bock
Sucu                   suchi                  Saft
Làstracu            làstrachi            Terrasse
Saccu                 sacchi                 Sack
Sbarcu               sbarchi               Landung
Scaccu               scacchi                Schach
Zuccu                zucchi                 Stamm

Attàcca lu sceccu a lu zuccu         Binde den Esel am Stamm
Metti li sacchi nta l'àstracu          Stelle Die Säcke auf der Terrasse
Metti lu sucu nta la buttigghia      Gieße den Saft in der Flasche

Manche Worte di in gu enden haben das Plural in ghi:

Largu                 larghi                breit
Longu                longhi                lang
Rangu                ranghi               Rang
Lagu                  laghi                  See
Anga                 anghi                  Backenzahn
Siringa              sirìnghi              Spritze
Albèrgu            albèrghi             Hotel

Lu ciùmi era longu                       Der Fluss war lang
Li strati èranu larghi                     Die Strassen waren Breit
Mi fici scippàri na anga                Ich habe mich einen Backenzahn ziehen lassen
Avìa dui anghi malàti                   Ich hatte zwei kranke Backenzähne
Lu duttùri usa li sirìnghi              Der Doktor verwendet die Spritzen


Dda` c'èranu tanti laghi                 Es waren viele Seen da
L'albèrghi èranu chini                  Die Hotels waren voll

Dann haben wir Worte die mit betontem Vokal enden. Diese Worte sind meistens Weiblich und ändern sich nicht in der Mehrzahl:

Carità                                 Nächstenliebe
Tribu`                                 Volksstamm
Ginirusità                           Großzügigkeit
Cità                                     Stadt
Pruprità                              Eigentum
Stirilità                                Sterilität
Umanità                              Menschlichkeit
Puvirtà                                Armut

Nta li cità nun ci sunnu li tribù                 In den Städten gibt es keine Volksstamme
La ginirusità è di lu pòpulu Siciliànu       Großzügigkeit gehört zu den sizilianischen Volk
La tribù è na cumunità di genti                Der Volksstamm ist eine Menschengemeinschaft

 

Pi cummintari ha trasiri Trasi

Login

Sundaggiu

Liggi Rigiunali Lingua siciliana. Chi ni pensi?

Talia risultati

Loading ... Loading ...

Tag

bibliografia pi lu studiu du sicilianu Select Section Briscula 'n-cincu Carta Europea delle lingue regionali e minoritarie sicilia Corso di lingua e letteratura sicilianaCORSO di LINGUA e LETTERATURA SICILIANA Coordinato da Salvatore Di Marco Il dialetto siciliano fra le lingue dei popoli. conferenze tematiche. 1 - LINGUA E DIALE cultura popolare siciliana Cunta un cuntu detti siciliani dialetto Diffirenzi principali ntra i parrati siciliani: Varii diffirenzi fonuloggichi ibridismo e tautologia ibrida nel siciliano IL PROGETTO ABRACADABRA PER LA DIFFUSIONE DELLE LINGUE NON DOMINANTI NELLA SCUOLA Il Siciliano: Dialetto o lingua?lingua La lingua siciliana attraversu li seculi leggi per la tutela del siciliano Libbra in sicilianu Lingua madre Lingua Siciliana lingua siciliana propria Lingua Siciliana Unificata (LSU) linguistica NAT SCAMMACCA nel siciliano di Marco Scalabrino nuovo gruzzoletto di voci arabo - sicule Nutizii odissea traduzione in siciliano old french medeme in sicilian Per lo studio del siciliano e...chi vò cchiù? POEMS proverbi siciliani proverbs PUISII Select Category Select Section sicilia Sicilian language: an overview siciliano Si vutassi pi mia...inchiesta supra a pulitica linguistica in Siciliapolituca Siziuni Culturali Studi siciliani: lu discursu pi na cattrida univirsitaria teatro siciliano Tiatru i tradizioni culturali Tu i u sicilianu Ultimi nutizii Un cumpenniu di ortugrafia siciliana Compendio di lingua siciliano Universal declaration of linguistic rights

Galleria fotografica

Accedi |