Malta

Your ads will be inserted here by

Easy Plugin for AdSense.

Please go to the plugin admin page to
Paste your ad code OR
Suppress this ad slot.

E’ un arcipelagu di tri isuli: Malta, a cchiù granni, Gozo e Cumminu, a cchiù nica. Si truva a suli 93 chm dâ Sicilia miridiunali e a 290 chm a livanti dâ Tunisia. Ppi arrivari a chistu paisi, ci sunnu dui pussibilità: l’apparecchiu o la navi. Ppi varchiari a Malta, si pò partiri da: Catania, Pozallo, Licata, Siracusa e Palemmu (culligamenti a secunnu di li staciuni.

 


L’aeroportu nternazziunali sta a Luqa (6 chm a sud di Valletta; pigghiari l’autobus N.8 ppi iri a la capitali). Da ccà, c’è anchi l’elicotteru ppi Xewkija, supra l’isula di Gozo. E’ cunsigghiatu pigghiari l’autobus ppi spustarisi a Malta. Akkura picchi ni stu paisi li machini guidanu a manu manca.

Ppi a parti sturica, anchi si Malta è un paisi nichissimu, e anchi assai riccu.
* 4000 a.C.: Primi abbitanti supra l’isula; vinissiru assai probarmimenti dâ Sicilia.
* 218 a.C.: Nvasiuni rumana; durerà 6 seculi.
* 60 d.C.: San Paulu naufraggò supra l’isula e accussì accuminciò la cristianizzazziuni di lu paisi.
* 870: Occupazziuni ottamana. Una di li cchiù lunghi.
* 1090: Lu Conti nurmannu Ruggeru di Sicilia libbira Malta dâ occupazziuni araba.
* 1530: Lu Mpiraturi Carlu Quintu dicidìu di dari l’isula a li Ospidaleri di San Giuvanni di Girusalemmi. E’ l’arrivu di li Cavaleri n chistu paisi.
* 1565: Granni Assediu dû paisi. Li Cavaleri dicidèru di costruiri supra la custa sittintriunali nove fortificazziuni. Grazi a lu Gran Maistru francisi Jean de la Valette, Malta si libbirò, e n onori di chist’omu chiamàru a nova capitali Valletta.
* 1798: Nvasiuni di Napuliuni Bonaparti; li Cavaleri sunnu cacciati da l’isula, privati di soi boni e si riffuggiaru a Roma.
* 1800: Ppicchì a li maltisi nun piaccìu li saccheggi di soi paisi da li francisi, invitaru li inglisi a stabilirisi supra l’isula.
* 1814: Malta addiventa colonia brittannica.
* 1940: Sicunnu Granni Assediu di l’isula cu li bummardamenti di li forzi aerii taliani. Nta lu 1942, stavota, attaccaru li apparecchi tidischi. Si dici chi Malta fu lu postu cchiù bummardatu di lu munnu duranti la secunna Guerra Mundiali.
* 1962: Addiventa Statu e nta lu 1964 aia l’indipendenza.
* 1974: Malta è na Ripubblica.
* 1 maiu 2004: lu paisi trasi nta la Comunita’ Europea ccu autri 9 stati.

Li cosi principali a visitari:
** Nta la cità di Valletta:
* Via dâ Ripubblica (Triq ir-Repubblika) cu li nigozzi cchiù mpurtanti. Ia dâ Porta dâ Cità (City Gate) nzinu a lu Forti Sant’Elmu (Fort Sant Elmo).
* A Co-Cattidrali San Giuvanni (Saint John’s Co-Cathedral) custruiuta ntra lu 1573 e lu 1577 ppi li Cavaleri.
* A cresia di San Paulu lu Naufragatu (Saint Paul Shipwrecked) ricustruiuta nta lu 1639 nta Via Santa Lucia (Triq Santa Lucija).
* Lu Palazzu dû Gran Maistru (Palace of the Grand Master) custruiutu nta lu 1571 e chi oggi ospita a risidenza dû Prisidenti dâ Ripubblica.
* Lu jardinu di Lower Barracca ccu lu monumentu dâ secunna Guerra Mundiali e a campana chi suna tutti li jorna a menzu jornu ppi ricurdari li caduti dû Secunnu Granni Assediu.
* A Sacra Infermeria, l’Ospidali da li Cavaleri nta lu 1574. E’ lungu 155 metri e putìa conteniri nzinu a 563 letti.
* Lu Forti di Sant’Elmu è na fortizza a furma di stidda di lu 1552. Vicinu a iddu, u Monumentu Nazziunali dâ Guerra (National War Museum).
* Li barcuni di li casi dû centru sturicu e lu portu.
* Si po fari na passiata di li principali monumenti da capitali ccu na “karrozin”, na carruzzina turistica a cavaddu.

* Nta l’isula di Malta:
* A Baja di Marsaxlokk ccu li varcheddi chiamati “luzzu”. Chisti varchi annu dui occhi ravanti (l’Occhiu di Osiridi) chi protiggi li piscatura dû mali.
* A Grotta Blu chi si visita varchiannu ppi na vintinna di minuti nta na varca culurata tipu u luzzu. E’ nnuminata da li turisti di tuttu lu munnu pi sô culura particulari. Iannu ri matina quannu lu soli è ancura bassu, lu blu e lu mari nsiemi sunnu nu spittaculu spiciali.
* A custa miridiunali ccu li scugghieri di Dingli aute nzinu a 250 metri.
* Li cità di Mdina, cità medievali e prima capitali di Marta, e Rabat unni si dici chi nta lu 249 ci rifugiò Sant’Agata prima di tornari n Sicilia unni subìu lu martiriu.
* A nord, a Anchor Bay (a baja di li sardi) ntunnu a Melliha, c’è u villaggiu di Bracciu di Ferru criatu nta lu 1980 ppi girari un firm. Oggi è un parcu di divirtimentu.
* Scinnennu versu a capitali, a Baja di San Paulu e a Baja di San Giulianu.
* Li cita di Mosta, cu a Cresia di Santa Maria o simplicimenti chiamata Mosta Dome, e Naxxar.

* Nta l’isula di Cumminu:
* A Laguna Blu, lu postu di l’arcipelagu unni si dici chi l’acqua è la cchiù bedda, ppicchì a principali particolarità dû paisi è lu culuri di sô mari.
* A torri do seculu XVII chiamata Lookout Tower. Supra chista isula nun ci sunnu ne’ machini ne muturini ma sulu 5 abbitanti.

* Nta l’isula di Gozo:
* Mgarr, u portu unni ci sunnu li varchi ppi Sliema e Cirkewwa.
* Li mulini dû seculu XVIII.
* Victoria, anchi chiamata Rabat comu nta l’isula di Malta, a “secunna capitali” dû paisi. Chistu nomi ci l’avi da lu 1897 e lu fici datu da li inglisi ppi cummemurari li 60 anni di regnu dâ Regina Victoria supra l’Inghilterra. Ntâ cità, visitari u Casteddu (il-Kastell) custruiutu ntunnu a lu 1600, a cattidrali e a basilica di San Giurgiu di lu 1673.
* Azure Window (a finestra blu), opra d’arti naturali supra lu mari Mediterraneu.
* A grutta di Calipsu unni si dici chi ppi 7 anni fu priggiuneru Ulissi.

Li spicialita gastrunomici sunnu a basi di pisci, comu l’Aljotta, na suppa. Ma ci sunnu macari piatti di carni comu li Bargjoli, purpitti di manzu, o autri piatti a basi di Fenek, u cunigghiu.

LI lingui nazziunali: l’inglisi e lu malti (u maltisi), n’ammiscari di lingua latina e d’arabu. Certi paroli sunnu vicini anchi a lu sicilianu. Puru si nun è lingua nazziunali, lu talianu è parratu da assai pirsoni, suprattuttu nta li luoghi cchiù turistici.
* Noleggiari na machina in chistu paisi costa puchissimu.
* Situ internet di Malta ‘n talianu: www.malta.it

* Ppi li Siciliani, è nicissari u passaportu o a carta d’identità valida ppi l’espatriu.
* A valuta è a Lira maltisi (£m).
* Ppi cunniciri na machina, assuvecchia a patenti europea. Si ricurda chi si guida a manu manca e chi abbisugna aviri ntra 25 e 75 anni.
* L’ura ligali è GMT+1, dunchi eguali a chidda dâ Sicilia.
* Nun ci sunnu accordi sanitari ccu Malta.
* Ppi tilifunari a Malta, marca lu 00-356 e ppi chiamari n Sicilia fari u 0039 cchiu lu nummaru cu 0.

Mini Guida ppi parrari:

Sicilianu

Maltisi

Prununcia apprussimativa

Bon jornu

Bongornu

Bongiornu

Bona sira

Bonasira

Bonasira

Ni viremu

Sahha

Saha

Ppi fauri

Jekk joghgbok

Jek jaugi-bok

Grazii

Grazzi

Grazi

Your ads will be inserted here by

Easy Plugin for AdSense.

Please go to the plugin admin page to
Paste your ad code OR
Suppress this ad slot.

Mi scusassi

Jiddispjacini

Jid-dispjacini

Nun capiscu lu maltisi

Ma nitkellemx bil-Malti

Ma nitkellemsh bil-Malti

Parra talianu?

Taf titkellem bit-Taljan?

Taf titkellem bit-Taljan?

Sì / No

Iva / Le

Iva / Lè

Unni s’attrova …?

Fejn hi …?

Fajn i …?

Ppi jiri a …?

Irrid immur …?

Irèt immur …?

Ritta / Manca / Drittu

Lemin (Tajjeb) / Xellug / Dritt

Lemin (Tajep) / Scelluk / Dritt

Bon viaggiu

Binvinuti!

Marhba!

Marhba!

Ajutu!

Ajjut!

Ajùt

Pi cummintari ha trasiri Trasi

Login

Sundaggiu

Liggi Rigiunali Lingua siciliana. Chi ni pensi?

Talia risultati

Loading ... Loading ...

Tag

bibliografia pi lu studiu du sicilianu Select Section Briscula 'n-cincu Carta Europea delle lingue regionali e minoritarie sicilia Corso di lingua e letteratura sicilianaCORSO di LINGUA e LETTERATURA SICILIANA Coordinato da Salvatore Di Marco Il dialetto siciliano fra le lingue dei popoli. conferenze tematiche. 1 - LINGUA E DIALE cultura popolare siciliana Cunta un cuntu detti siciliani dialetto Diffirenzi principali ntra i parrati siciliani: Varii diffirenzi fonuloggichi ibridismo e tautologia ibrida nel siciliano IL PROGETTO ABRACADABRA PER LA DIFFUSIONE DELLE LINGUE NON DOMINANTI NELLA SCUOLA Il Siciliano: Dialetto o lingua?lingua La lingua siciliana attraversu li seculi leggi per la tutela del siciliano Libbra in sicilianu Lingua madre Lingua Siciliana lingua siciliana propria Lingua Siciliana Unificata (LSU) linguistica NAT SCAMMACCA nel siciliano di Marco Scalabrino nuovo gruzzoletto di voci arabo - sicule Nutizii odissea traduzione in siciliano old french medeme in sicilian Per lo studio del siciliano e...chi vò cchiù? POEMS proverbi siciliani proverbs PUISII Select Category Select Section sicilia Sicilian language: an overview siciliano Si vutassi pi mia...inchiesta supra a pulitica linguistica in Siciliapolituca Siziuni Culturali Studi siciliani: lu discursu pi na cattrida univirsitaria teatro siciliano Tiatru i tradizioni culturali Tu i u sicilianu Ultimi nutizii Un cumpenniu di ortugrafia siciliana Compendio di lingua siciliano Universal declaration of linguistic rights

Galleria fotografica

Accedi |